Fietsberaadpublicatie 18: Gevoeligheidsanalyse effecten fietsbeleid

  • Soort:Notities
  • Auteur:Otto van Boggelen (CROW-Fietsberaad) en Jos Hengeveld (DHV Ruimte en mobiliteit)
  • Uitgever:CROW-Fietsberaad
  • Datum:11-03-2010
Met verkeersmodellen is voor een middelgrote stad (Alkmaar) onderzocht wat de effecten zijn op de bereikbaarheid, leefbaarheid en volksgezondheid als het fietsgebruik met 10 procent toe- of afneemt.

 

Klik op de knop om de link te openen (opent in een nieuw venster)

downloaden
  • Stel dat het fietsgebruik met 10 procent toeneemt doordat de inwoners van een middelgrote stad iets minder vaak de auto pakken. Welke effecten heeft dat op de bereikbaarheid, de lokale luchtkwaliteit, de geluidhinder, de verkeersveiligheid, het klimaat en de volksgezondheid? Met behulp van geavanceerde modellen wordt in dit onderzoek het antwoord gezocht op deze vraag. Het gaat daarbij om de orde van grootte van het effect. Niet tot op de komma nauwkeurig. Alkmaar is gekozen als voorbeeldstad.

    Over dit onderzoek is ook een samenvattend artikel in het magazine Fietsverkeer verschenen. Daarnaast zijn er filmpjes uit de modelsimulaties beschikbaar onderaan dit artikel.


    Algemene conclusies

    Onderstaande grafiek geeft een overzicht van de belangrijkste resultaten. Het aantal autokilometers in en om Alkmaar daalt met 3 procent. Binnen de bebouwde kom is deze daling zelfs twee keer zo groot (-6%). Deze verschuiving van auto naar fiets heeft substantiële tot zeer grote effecten voor negen van de tien onderzochte problemen. Alleen de reductie van het aantal ernstige verkeersslachtoffers is bijna nihil.

    Grafiek-Overzicht-van-de-effecten-van-een-toename-van-het-fietsgebruik-met-10-procent.JPG

    Afbeelding: overzicht van de effecten van een toename van het fietsgebruik met 10 procent op het autogebruik en een aantal maatschappelijke problemen.

    Een krachtig fietsbeleid heeft vooral grote positieve effecten op problemen die traditioneel op het bordje van de afdeling verkeer liggen. Concreet: het verminderen van de parkeerdruk in het centrum en het verbeteren van de bereikbaarheid. De effecten op de lokale luchtkwaliteit zitten in de middencategorie. De bijdrage aan de bestrijding van geluidhinder, bewegingsarmoede en het broeikaseffect is relatief bescheiden, maar nog steeds substantieel. Het aantal mensen dat onvoldoende beweegt is bijvoorbeeld zo groot, dat ook een procentueel kleine afname veel inwoners betreft. Om de effectiviteit van gemeentelijk fietsbeleid goed te kunnen bepalen, zouden de kosten en de effecten van fietsbeleid vergeleken moeten worden met kosteneffectiviteit van andere maatregelen om bijvoorbeeld bewegingsarmoede te bestrijden. Voor dit onderzoek is dat een stap te ver. Gegevens over kosten en effecten van alternatieve maatregelen zijn niet beschikbaar op gemeentelijk niveau. Daarnaast hoeft het stimuleren van fietsgebruik een gemeente weinig te kosten, als gebruik gemaakt wordt van prijsprikkels (parkeerbeleid en kilometerheffing).

    Bij alle positieve effecten past één belangrijke kanttekening. De meeste effecten treden alleen op als de toename van het fietsgebruik daadwerkelijk het gevolg is van een overstap van auto naar fiets. Zonder deze overstap verdampen bijna alle berekende effecten. Alleen de afname van bewegingsarmoede blijft overeind. Daarnaast zijn de meeste Nederlanders blij met de verbetering van fietsvoorzieningen. Het stelt hen in staat om zich veilig en vrij door hun eigen stad te bewegen. Maar dit effect is niet meegenomen in deze studie.


    Simulatiefilmpjes

    Het voordeel van de microscopische simulatie Aimsum is dat de interactie tussen verkeersdeelnemers nog beter nagebootst kan worden. Bijvoorbeeld voorrang verlenen, afremmen en de verkeerslichtenregeling. Het nadeel is dat het gebied dat gesimuleerd kan worden kleiner is, vanwege de vereiste rekenkracht. Voor de Alkmaarse studie is een route van het centrum naar de zuidelijke ring nagebootst. Onderstaande filmpjes laten twee zwaarbelaste gedeeltes zien. Eerst een voorrangskruispunt, dat met name problemen geeft in de variant met een lager fietsgebruik (en dus een hoger autogebruik). Dit heeft ook grote gevolgen voor verkeerafwikkeling op de rotonde die iets noordelijker ligt (tweede & derde filmpje).


    Doorstroming kruispunt 10% minder fietsgebruik vs.10% meer fietsgebruik


    Doorstroming rotonde 10% minder fietsgebruik vs. 10% meer fietsgebruik




    Ingezoomd doorstroming rotonde 10% meer fietsgebr. vs. 10% minder fietsgebr.

Relevantie

Terug naar 'Kennisbank'
Submenu openen

Fietsberaadpublicatie 18: Gevoeligheidsanalyse effecten fietsbeleid

Scroll naar boven